|
Yalın Hali |
||
| Ne ? | Kim? | |
| ev,masa | Ahmet, doktor | |
|
Bu ne ? Bu ev.
Bu ne ? Bu masa. |
Bu kim ? Bu Ahmet.
Bu kim ? Bu doktor.
|
|
|
Yönelme Hali (e hali) e,a |
||
| Neye ?(eşyalar için )Nereye ?(yer için ) | Kime ? | |
| tahta(y)-a, okul-a, uçak(ğ)a | Ahmet'-e,doktor-a,Ayşe(y)-e | |
| örnek: | örnek: | |
|
Nereye yazıyor? Tahta(y)a yazıyor?
Neye bakıyor ? Uçak(ğ)a bakıyor ?
Nereye gidiyor ? Oklul-a gidiyor ?
Not 1: Eğer yönelme hali eki alacak kelimelerin son harfleri "p,ç,t,k"ise bu harfler yumuşar ve "b,c,d,g veya ğ" olur. |
Kime verdin ? Ahmet'e verdim .
Kime gidiyor ? Doktor-a gidiyor .
Kime söyledin ? Ayşe'(y)e söyledim.
Not 2: Yönelme hali alan isimlerin son harfleri sesli ise Türkçe'de iki sesli harf yan yana gelmediği için araya (y) kaynaştırma harfi gelir .
|
|
|
Bulunma Hali (de hali) de,da |
||
| Nerede? | Kimde ? | |
| ev-de , okul-da , bahçe-de | Mehmet'te , Salih'te, Hasan'da , Öğretmen-de | |
| örnek: | ||
| Nerede oturuyor ? | Anahtarlar kimde ? | |
| Bahçe-de oturuyor . | Anahtarlar Mehmet'te | |
| Nerede uyuyor? | Kitap kimde ? | |
| Oda-da uyuyor . | Kitap öğretmen-de . | |
| Not1: Bulunma hali ve ayrılma hali ekleri geldikleri kelimelerin son harfi f,s,t,k,ç,ş,h,p harfleri ile bitiyorsa bulunma ve ayrılma hal ekleri da,de (te,ta) da ,den (tan, ten) | örnekler:
Salih'te, parkta , ağaçta sınıfta , dolapta, vb. |
|
| Not2: İsim tamlamalarından sonra geldiğinde isim tamlamalarının son harfi sesli harfle bittiği için "n" kaynaştırma harfi gelir . |
örnekler: Hayvanat bahçesinde Hayvanat bahçesinden Yatak odasında Yatak odasından Ahmet'in kardeşinde Ahmet'in kardeşinden
|
|
|
Ayrılma hali (den hali) dan,den |
||
| Nereden ? | Kimden ? | |
| Ev-den , oklu-dan , park-tan , sinema-dan , | Ayşe'den , Ali'den , doktor-dan , mühendis-ten | |
| Nereden geliyorsun ? | Bu kitabı kimden aldın ? | |
|
Okul-dan geliyorum. |
(Bu kitabı) Ahmet'ten
aldım.
|
|
|
Belirtme hali (i hali) ı , i ,u , ü |
||
| Kimi ? | ||
| Neyi ? | ||
| ev-i ,kitab-ı , okul-u, ütü(y)-ü | Ahmet'i, Hasan'ı , doktor-u , müdür-ü | |
| örnek: | örnek: | |
| Neyi temizliyor ? | Kimi çağırıyor ? | |
| Ev-i temizliyor. | Hasan'ı çağırıyor ? | |
| Ali neyi tamir ediyor ? | Doktor kimi muayene etti . | |
| Ali ütüy-ü tamir ediyor . | Doktor müdür-ü muayene etti | |
